ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ-ΑΓΧΩΔΕΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
Η κατάθλιψη είναι μια κοινή ψυχική ασθένεια, που σχετίζεται με ευρύ φάσμα συναισθηματικών, γνωσιακών και σωματικών συμπτωμάτων. Αυτά τα συμπτώματα έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη μπορεί να μην έχουν πλέον έλεγχο στις διαθέσεις ή τα συναισθήματά τους και τείνουν να αισθάνονται μονίμως πεσμένοι ψυχολογικά. Κατά συνέπεια, μπορεί να έχουν πρόβλημα στην εργασία τους, τις σπουδές τους ή/και την οικογενειακή τους ζωή και τις κοινωνικές τους επαφές.
Ο όρος “αγχώδεις διαταραχές” χρησιμοποιείται ως όρος ομπρέλα για να συμπεριλάβει μια σειρά από διαταραχές. Αυτές συσχετίζονται με συναισθήματα επίμονου και υψηλού βαθμού άγχους και έντονης δυσφορίας. Συνέπεια αυτού είναι η αποδιοργάνωση της καθημερινότητας του ατόμου και ο περιορισμός της ποιότητας ζωής του.
Έντονη θλίψη, απελπισία (γενικευμένο αίσθημα έλλειψης ελπίδας)
Αδιαφορία (για σχέσεις ή δραστηριότητες που παλαιότερα ήταν ευχάριστες)
Κοινωνική απομόνωση
Χαμηλή αυτοπεποίθηση, αίσθημα υποτίμησης(“δεν αξίζω”, “δε θα τα καταφέρω”)
Δυσκολίες στον ύπνο συνήθως (λίγες ώρες, διακοπτόμενος, με εφιάλτες)
Μείωση της όρεξης με απώλεια βάρους (σε 10% έχουμε αύξηση )
Κόπωση ή απώλεια ενεργητικότητας
Νευρικότητα, ευερεθιστότητα ή νωχελικότητα
Μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, αναποφασιστικότητα
Σε βαριές μορφές αυτοκαταστροφικές ιδέες ή απόπειρα αυτοκτονίας (επείγουσα αναζήτηση γιατρού και νοσηλεία)
Διαταραχή γενικευμένου Άγχους: Χαρακτηρίζεται από γενικευμένη, επίμονη και ακαθόριστη ανησυχία, η οποία καλύπτει όλες σχεδόν τις δραστηριότητες του ατόμου. Τα άτομα κάνουν καταστροφικά σενάρια στο μυαλό τους και ψάχνουν συνεχώς ασφαλιστικές δικλείδες.
Διαταραχή Πανικού: Πρόκειται για μια κατάσταση με συχνές, αιφνίδιες κρίσεις έντονου άγχους, φόβου απώλειας του ελέγχου, φόβου του θανάτου με πλήθος σωματικών συμπτωμάτων, όπως αίσθημα παλμών, ζάλη, εξάψεις, δυσφορία, μουδιάσματα, αίσθημα πνιγμονής.
Αποτέλεσμα των συχνών κρίσεων είναι η αγοραφοβία, που αναφέρεται στη δυσκολία του ατόμου να εγκαταλείψει το σπίτι, να βρεθεί σε δημόσιους χώρους, να ταξιδέψει, από φόβο εμφάνισης μιας κρίσης πανικού. Είναι ένας φαύλος κύκλος που οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση και καθήλωση του ατόμου.κρίση πανικού
Κοινωνική φοβία: Πρόκειται για κατάσταση υπερβολικού άγχους στο πλαίσιο κοινωνικών συναναστροφών, της συνεχούς παρατήρησης και του φόβου έκθεσης από τυχόν ανεπάρκεια του ατόμου. Π.χ. όταν παίρνει το λόγο κοκκινίζει, τρέμει, ζαλίζεται και προτιμά να φύγει. Για αυτό και μακροπρόθεσμα αποφεύγει τις κοινωνικές συγκεντρώσεις.
Ειδικές φοβίες, όπως η υψοφοβία, η κλειστοφοβία, η ζωοφοβία πχ για αράχνες, ερπετά, η φοβία στη θέα του αίματος, η φοβία ταξιδιού με αεροπλάνα. Είναι φοβίες που επηρεάζουν λιγότερο την ποιότητα ζωής, αν πχ κάποιος φοβάται τα φίδια και δε ζει στην Αφρική. Σε περίπτωση όμως αναγκαιότητας αντιμετώπισης μιας τέτοιας φοβίας η γνωσιακή ψυχοθεραπεία έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Τα αντικαταθλιπτικά είναι φάρμακα επιλογής τόσο για την κατάθλιψη όσο και για τις αγχώδεις διαταραχές. Η διάγνωση πρέπει να μπαίνει αυστηρά από γιατρό εξειδικευμένο στις παθήσεις αυτές μετά από αναλυτική λήψη του ιστορικού. Η έναρξη της θεραπείας συναποφασίζεται με τον ασθενή, λαμβάνοντας υπόψιν σημαντικούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, η ύπαρξη ή μη οικογενειακής-κοινωνικής στήριξης, η βαρύτητα των συμπτωμάτων, ή κατάσταση που οδήγησε στην έξαρση και τυχόν άλλα ψυχολογικά προβλήματα. Σε ελαφρά κατάθλιψη σε νεαρό άτομο ενδείκνυται αρχικά ψυχοθεραπεία. Σε ασθενείς με αυτοκτονικές ιδέες επιβάλλεται η αντικαταθλιπτική αγωγή.
Η ψυχοθεραπεία είναι εξίσου σημαντική και σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλεται. Σε ελαφρά κατάθλιψη και σε απλές περιπτώσεις κρίσεων πανικού αρκεί και μόνο η ψυχοθεραπεία για να φέρει αποτελέσματα. Οι θετικές αλλαγές αργούν σε σχέση με τα φάρμακα, αλλά είναι μακροπρόθεσμες αφού μέσω της αυτογνωσίας προσπαθεί το άτομο να τροποποιήσει μη επιθυμητές συμπεριφορές.
Επίσης θετική επίδραση έχει η κάθε μορφή σωματικής άσκησης, ο χορός και μέθοδοι χαλάρωσης